Het Gemeentearchief Zaanstad (GAZ) bewaart, beheert en stelt de overheidsarchieven van Zaanstad, Oostzaan en de Veiligheidsregio beschikbaar conform de Archiefwet 1995. Dit doet het GAZ ook voor particuliere archieven, zoals verenigings- en bedrijfsarchieven en een grote collectie beeld- en bibliotheekmateriaal die van belang zijn voor het geheugen van de Zaanstreek. Bij de verwerving van particuliere archieven hanteert het Gemeentearchief drie speerpunten: bedrijven en industrie, jongerencultuur en migratie. Het GAZ is hiermee de belangrijkste aanbieder van historisch bronmateriaal in de regio. |
|---|
Activiteiten en realisatie
Ontsluiting van archieven en collecties
Het gemeentearchief beheert niet alleen de historische collecties, maar stimuleert ook de belangstelling voor de Zaanse historie. Dat doet het door de collectie in beeld te brengen (online en offline), door met anderen historische exposities te organiseren in de publiekshal en door de samenwerking op te zoeken met culturele partners zoals de historische verenigingen, de Zaanse musea en het Zaantheater. Op verzoek van het college heeft het gemeentearchief onderzoek gedaan naar de rol van de voormalige Zaangemeenten bij de aankoop van Joods onroerend goed in WOII. We hebben het formele aandeel van de gemeenten (de aankoop van onteigende panden en het naoorlogse rechtsherstel) scherp in beeld gekregen. De resultaten worden in 2021 getoetst door een onafhankelijk onderzoeker. Het onderzoek is daarmee nog niet afgerond, het krijgt een vervolg in de vraag naar de bejegening van de Joodse inwoners tijdens en na de oorlog. Het gemeentearchief Wormerveer is ontsloten en de bouwvergunningen van Koog aan de Zaan tot 1974 zijn nu online raadpleegbaar. De notulen van raden en colleges van de voormalige Zaangemeenten zijn gedigitaliseerd en in 2021 online raadpleegbaar. |
|---|
Toezicht rechtmatigheid beheer van niet-overgedragen archieven
In 2020 zijn inspecties uitgevoerd bij de ambtelijke organisaties van Zaanstad en Oostzaan en bij de VRZW, GGD en Werkom. Belangrijke constatering is dat bij nagenoeg alle partijen meer aandacht en capaciteit voor het archief- en informatiebeheer wenselijk is. Uit de inspectie bij de gemeente Zaanstad kwam naar voren dat er sprake is van achterstand in de vernietiging en het ontbreken van een kwaliteitszorgsysteem voor het archief- en informatiebeheer. |
|---|
Ontsluiting audiovisuele collecties
Er zijn 26 16mm en 11 8mm films uit de periode 1930-1970 ingescand en beschikbaar gekomen op de studiezaal. Deze films bevatten beelden die ons o.a. iets vertellen over de samenleving toen en over het werken bij bekende Zaanse bedrijven. Vanwege auteursrechten kunnen deze niet op de website worden geplaats, maar wel bij het gemeentearchief worden ingezien. |
|---|
Aanbieden educatie voor het basisonderwijs
Als gevolg van de Coronamaatregelen hebben we dit jaar geen schoolklassen kunnen ontvangen. |
|---|
Stimuleren belangstelling Zaanse historie
Er waren vijf tentoonstellingen te zien in de publiekshal van het Stadhuis. De coronamaatregelen hebben impact gehad op de uitvoering van geplande activiteiten. Zo is het programma voor de maand van de Geschiedenis grotendeels geschrapt. Alleen de Grote Zaanse Geschiedenisquiz is doorgegaan en live gestreamd (online meer dan 600x bekeken). Gebleken is dat het bereik zo veel groter is dan bij bijeenkomsten in een zaal. Het cursusaanbod voor volwassenen is na een enthousiaste start stilgelegd. |
|---|