Handhavingsprogramma

Het is wettelijk verplicht om jaarlijks een Uitvoeringsprogramma waarin zowel vergunningverlening, toezicht en handhaving (VTH) zijn opgenomen, vast te stellen. In het jaarverslag leest u welke taken we uit het Uitvoeringsprogramma VTH 2020 hebben uitgevoerd. En in hoeverre die uitgevoerde activiteiten hebben bijgedragen aan het bereiken van de doelen uit het beleidsplan VTH.
Ook kunt lezen hoe we aandacht hebben gegeven aan de speerpunten: aanpak jeugdoverlast, ondermijning, schaarse vergunningen, uitvoering van het evenementenbeleid en (snel)varen in het poldergebied.
Hieronder vindt u het jaarverslag en terugkoppeling over de aandachtspunten en doelstellingen.
Doelstellingen VTH-uitvoeringsprogramma

Invloed van Corona op uitvoering van het Uitvoeringsprogramma VTH
2020 stond in het teken van Corona. Corona heeft impact op veiligheid, overlast en handhaving. In algemene zin geldt dat Corona de veiligheidsopgave voor de stad in 2020 groter maakte. Denk hierbij aan dat:

• Meldingen over overlast zijn toegenomen.
• Ervaren bewoners meer overlast van (jeugd)groepen.
• Zien we dat cybercrime een vlucht neemt door de versnelde digitalisering.
• Het risico bestaat dat bedrijven of inwoners die het financieel moeilijk hebben doelwit worden van criminelen.
• Mensen de Coronaregels minder scherp hanteren.

Dit betekende dat veel taken uit het uitvoeringprogramma niet of minder aandacht kregen. Controles zijn uitgesteld vanwege de veiligheid voor de toezichthouder en de inwoners en ondernemers van Zaanstad. De balie voor vergunningen was een tijdje gesloten. De dienstverlening ging digitaal wel door. We ontvingen bijna geen aanvragen voor evenementen. Hiermee is het uitvoeringsprogramma 2020 dan ook niet in zijn geheel uitgevoerd.
Maar wat hebben de vergunningverleners, Boa’s, toezichthouders en juristen dan gedaan?
De gemeente kreeg flink meer aanvragen voor omgevingsvergunningen, bijvoorbeeld voor het plaatsen van dakkapellen en gevelwijzigingen. Zowel de constructieve toetsen als het toezicht op de nieuwbouw is onverminderd doorgegaan tijdens de Coronamaatregelen. Wel is via werkinstructies het handelen op de bouwplaats c.q. bij de ruimtelijke ontwikkeling of het bouwwerk tijdelijk anders. Er werden maatwerk afspraken gemaakt voor het daadwerkelijk toetsen in het veld. r. Aanvragen voor evenementen namen af. Horecaondernemers deden verzoeken om hun terrassen tijdelijk te mogen vergrootten. Het toezicht op de bestaande bouw ging zoveel als mogelijk ook door. De toezichthouders hadden speciale protocollen hoe zij veilig inspecties konden uitvoeren en woningen konden binnentreden.
De Boa’s en de toezichthouders hebben vanaf de eerste Lock-down ondernemers en inwoners gewezen op de regels. Zo adviseerde toezichthouders de bouwmarkten en horecabedrijven op de maatregelen die zij konden nemen. De Boa’s waarschuwde de inwoners op de 1,5 meter afstand. Daarna waren de controles ook gericht op het aantal mensen die bij sportscholen en horeca aanwezig mochten zijn. Toen eerst de horeca dicht moest en later de niet-essentiële winkels kregen de Boa’s en toezichthouders er weer een extra controletaak bij.
Onderstaand zijn de doelstellingen uit VTH-uitvoeringsprogramma opgenomen. Per onderwerp wordt aangegeven of het doel is behaald:

1. Informatieverstrekking aan de inwoners en bedrijven verbeteren; het door ontwikkelen van het vergunningenadvies bij een WABO-initiatief en het verbeteren van informatie op de website

Na de pilot in 2019 heeft in 2020 het vergunningenadvies vervolg gekregen. Het vergunningenadvies is een vorm van vooroverleg bij bouwaanvragen. Bewoners en bedrijven hebben de mogelijkheid om als voorbereiding op hun vergunningaanvraag enkele vragen voor te leggen aan de gemeente. Een vergunningenadvies bestaat uit een QuickScan (toets bestemmingsplan) aangevuld met enkele deeladviezen voor bijvoorbeeld welstand. In 2020 zijn 142 vergunning adviezen aangevraagd (85 in 2019). Uit de evaluatie van de pilot is naar voren gekomen dat het vergunningenadvies slechts in een deel van de behoefte van de aanvragers voorziet. Vanuit de markt is er behoefte aan meer overleg en vooral meedenken vanuit de gemeente. Dit om de huidige vraagstukken samen op te kunnen lossen.
In aanloop naar de Omgevingswet zijn in 2020 daarom ook voorbereidingen getroffen voor het invoeren van de omgevingstafel. Begin 2021 wordt de omgevingstafel gestart met het draaien van pilotprojecten. Er wordt nog onderzocht hoe dit kostendekkend kan worden uitgevoerd.

2. Digitalisering van het vergunningenproces; het afhandelen van vergunningaanvragen is in 2019 volledig gedigitaliseerd. In 2020 moet ook het toezicht tijdens de realisatiefase ter plaatse digitaal kunnen worden afgehandeld.

Alle aanvragen die binnenkomen bij het Vergunningencentrum worden volledig digitaal afgehandeld. Aanvragen die binnenkomen bij het Vergunningencentrum worden volledig digitaal afgehandeld. Voor toezicht tijdens de bouw zijn diverse pogingen ondernomen om volledig digitaal te kunnen werken. Vanwege ICT technische beperkingen is het tot nu toe nog niet gelukt. In 2020 zijn twee Europese aanbestedingen afgerond voor nieuwe softwaresystemen van parkeren en omgevingsvergunningen. De implementatie van de systemen loopt nog. Voor parkeren is de eerste fase afgerond. Dit is in oktober 2020 live gegaan. Het nieuwe systeem voor omgevingsvergunningen, toezicht en handhaving zal in mei 2021 live gaan. Ook het toezicht op de bouw zal dan volledig digitaal verlopen.

3. Risicovolle omgevingsvergunningen worden minimaal 1x gecontroleerd tijdens de realisatiefase

Toezicht wordt gehouden tijdens de realisatie van risicovolle bouwwerken en bij funderingsherstel.
Alle zaken waarvan de start bouw is gemeld zijn minstens één keer gecontroleerd op de bouwplaats. In 2020 zijn er meer dossiers in handeling genomen door de inspecteurs dan het jaar ervoor (863 dossiers t.o.v. 626 dossiers in 2019).
In 2020 zijn we gestart met het onderzoek naar oude vergunningen dat zal doorlopen tot in 2021. Er is contact gezocht met de houders van vergunningen die langer dan 2 jaar geleden zijn afgegeven en nog niet zijn uitgevoerd. Indien mogelijk is de vergunning ingetrokken, zodat er ruimte vrijkomt voor actuele toezichttaken. Dit is ook ter voorbereiding op de komst van de Wet kwaliteitsborging. Vanaf 1 januari 2022 zal een deel van het toezicht overgaan naar private partijen. Echter het toezicht op vergunningen afgegeven voor die tijd moet nog door de gemeente worden gedaan.

4. Inventarisatie aan de hand van de kwaliteitscriteria 2.2 die voortvloeien uit de wet VTH (kwaliteit en capaciteit van het personeelsbestand). Het opstellen van een opleidingsplan

In de kwaliteitsverordening VTH verklaart de gemeente dat de vigerende kwaliteitscriteria van toepassing zijn. Jaarlijks kijken we globaal of we nog voldoen aan de kwaliteitscriteria. Vanaf de start van de verordening voldeden we aan die criteria. Onder tussen zijn er wat wisselingen in medewerkers geweest. Daarom hebben we in 2020 een inventarisatie uitgevoerd. Per deskundigheidsgebied is bekeken of er voldoende capaciteit binnen onze organisatie aanwezig is.
Onderstaand overzicht geeft de conclusie per gebied per januari 2021.

De activiteiten 3, 5, 6, 12, 18, 19, 20 en 23 milieu (o.a. bodem, water, lucht, veiligheid en duurzaamheid) zijn ondergebracht bij de omgevingsdienst NZKG. Nummer 16 bouwakoestiek is vervallen. Beoordelingen in het kader van brandveiligheid worden deels door de VRZW uitgevoerd.
Uit de inventarisatie blijkt dat er binnen de gemeente op elk gebied, met uitzondering van cultuurhistorie, minimaal 2 ervaren medewerkers beschikbaar zijn. Voor het deelgebied Erfgoed heeft de gemeente 2 medewerkers. Alleen op het deelgebied archeologie en welstand is slechts 1 medewerker per functie, wat het enigszins kwetsbaar maakt. Bij uitval van een van deze medewerkers wordt extern personeel ingehuurd om deze taken te kunnen uitvoeren.
Er is een start gemaakt met het maken met opleidingsplannen. In 2020 hebben de vergunningverleners, toezichthouders en juristen twee cursussen gevolgd voor de Wet kwaliteitsborging en Omgevingswet. De Omgevingswet vraagt om een andere manier van werken en een andere houding. Daarom gaan we in 2021 ook de ‘functieprofielen’ zoals deze nu bestaan aanpassen. In 2021 krijgen alle medewerkers extra opleiding om een goede invulling te geven aan de nieuwe manier van werken. Zodat zij goed zijn voorbereid op de komst van de nieuwe wetgeving. Ook is er een traject gestart voor strategisch personeelsmanagement (SPM). Hierin wordt aangesloten bij de missie en visie van Zaanstad. Welke competenties, functies en rollen zijn er nodig voor het werken in de “keten van de toekomst”? Rond de zomer van 2021 zal het SPM traject grotendeels zijn afgerond.
De omgevingsdienst NZKG heeft een nulmeting laten uitvoeren. Daaruit blijkt dat de zij op 27 gebieden aan de gestelde deskundigheidscriteria voldoen. Op de gebieden water en brand veiligheid voldoen ze niet volledig. Kennis over deze twee deskundigheidsgebieden is wel aanwezig binnen de OD NZKG. Maar die is niet voldoende geclusterd om bij enkele mensen te beleggen. Voor die twee gebieden vraagt de OD NZKG extern advies aan de brandweer en de waterkwaliteitsbeheerder. Deze partijen voldoen (ruim) voor die aandachtsgebieden. De deskundigheidsgebieden luchtkwaliteit en externe veiligheid is ook voldoende aanwezig bij de OD NZKG.

5. De nog openstaande verbeteringen uit de Big 8 scan uitvoeren, zoals verbeteren van de monitoring.

In de afgelopen jaren zijn diverse aanpassingen gedaan binnen de VTH-cyclus. In 2020 is opnieuw een audit uitgevoerd door een extern bureau om te kijken wat er nog verder kan worden verbeterd. Er zijn twee deelaudits uitgevoerd: op dossierniveau, waarmee de inhoud en werkwijze is beoordeeld. En een documentenaudit waarmee de VTH-beleids- en verantwoordingsdocumenten zijn. De conclusies zijn onder andere: dat de inhoudelijke kwaliteit van de dossiers hoog is. Procesbeschrijvingen worden gevolgd, maar kunnen hier en daar wel wat geüpdatet worden. We nemen die punten mee bij het updaten van de beschrijvingen voor de omgevingswet. Het VTH-beleid kan op sommige punten nog worden verdiept. Er moet een goede koppeling gemaakt worden tussen doelen en activiteiten. Dit moet ook worden opgenomen in de jaarlijkse evaluatie. De uitvoeringsorganisatie voldoet aan de wet- en regelgeving. Monitoring van het aantal uitgevoerde controles en geconstateerde overtredingen kan nog worden verbeterd. In 2021 zullen deze punten worden opgepakt.

Interbestuurlijk Toezicht provincie Noord-Holland (IBT)

De provincie ziet erop toe of en in hoeverre gemeenten voldoen aan de wettelijke kwaliteitseisen. Het IBT richt zich zowel op de taken vergunningenverlening, toezicht en handhaving als op ruimtelijke ordening, milieu, externe veiligheid en erfgoed/monumenten. Ieder jaar beoordeelt de provincie alle gemeenten. Hierbij kan het oordeel uitkomen op ‘adequaat’, ‘redelijk adequaat’ of ‘niet adequaat’. Ook in 2020 kregen wij de beoordeling adequaat. Ondanks de waardering ‘adequaat’ zijn er voor het eerst verbeterpunten meegegeven voor het jaar 2021. (Het voldoen aan de verordening kwaliteitscriteria. Neem toezicht en handhaving RO en Bouwen mee in verslag. Rapporteer over de evaluatie van beleid. Laat de berekening zien en borg die in de begroting van de personele en financiële middelen die nodig zijn voor het uitvoeren van de voorgenomen activiteiten).

Collegeonderzoek doorlooptijden bij vergunningen

In 2020 is een interne audit uitgevoerd naar de doorlooptijden van het afhandelen van omgevingsvergunningen. De conclusie uit dit onderzoek is dat vergunningen doelmatig en doeltreffend worden verstrekt. Op onderdelen kan dit nog wel verbeterd worden.
De belangrijkste aanbeveling is het invoeren van ketensturing op de totale vergunningsketen. De kwaliteit en beschikbaarheid van de sturingsinformatie is hierbij essentieel. Dit zijn voorwaarden waarvoor binnen het Organisatiebesluit Zaanstad 2012 de directie verantwoordelijk is. Dit krijgt in 2021 een vervolg. Dit krijgt in 2021, door het vaststellen van een bestuursopdracht ‘Ketensamenwerking’, een vervolg. Doel van deze bestuursopdracht is om de aanbevelingen die uit de audit zijn gekomen in de organisatie te borgen. De bestuursopdracht richt zich daarom op de gehele keten: van de start van een initiatief totdat de vergunning verleend is.

6. Uitbreiden van de campagnepagina ‘Buiten Gewoon Zaanstad.nl’ met een extra campagnepagina special over handhaving

De website Buiten Gewoon Zaanstad.nl is in 2020 aangevuld met allerlei filmpjes van de werkzaamheden van de Boa’s. Via sociaal media zijn de filmpjes in 2020 aan de inwoners van Zaanstad bekend gemaakt. De doelstelling is gehaald.

Interne (beleidsmatige) ontwikkelingen bouw en RO

Nieuw Beleid artikel 13b Opiumwet

In de praktijk blijkt dat de georganiseerde criminaliteit vaak betrokken is bij:

• de productie en handel in synthetische drugs en
• de teelt van en handel in hennep.

Ook komen vaker kwekerijen in een woning voor. Daarom is er beleid opgesteld. In dit beleid is o.a. vastgelegd wanneer en hoe woningen gesloten kunnen worden. Met dit beleid kunnen we een last onder bestuursdwang ((tijdelijke) sluiting) opleggen. In het jaarverslag kunt u lezen hoe vaak dit is gebeurd.

 Aanpassing van de Nota woonbebouwing

In deze nota staan regels die voor bepaalde bouwactiviteiten meer mogelijk maken dan het bestemmingsplan. Bij het herzien van de “Nota Woonbebouwing” is bekeken welke bebouwing in de voortuinen kan worden toegestaan,  Hierbij is rekening gehouden met de stedenbouwkundige uitgangspunten en ruimtelijke kwaliteit. Er zijn in de Nota Woonbebouwing extra bouwmogelijkheden op het voorerf toegevoegd. Zoals luifels, scootsafe, schutting en een bouwwerk tussen de woning en bestaande berging.
Bij de uitvoering van de handhaving in Westerkoog is in 2020 rekening gehouden met de verruiming van de regels in de nota. In Westerkoog zijn alleen de dossiers opgepakt waarin een handhavingsverzoek of een melding is gedaan waarbij sprake was van een onveilige situatie. Wij handhaven niet meer projectmatig op kleinere bouwwerken die zonder omgevingsvergunning zijn gebouwd. Deze aanpak hanteren wij in heel Zaanstad. Dit is een bewuste keuze geweest. Door de motie Westerkoog is de doelstelling (projectmatige controle kleine bouwwerken) uit het beleidsplan VTH 2019-2021 bijgesteld.

Uitvoering geven aan de landelijke Handhavingsstrategie
De landelijk handhavingsstrategie waarborgt landelijke eenduidigheid in twee opzichten, te weten:

• dat iedere bevinding een passende interventie krijgt en;
• dat het proces om tot een passende interventie te komen overal hetzelfde verloopt.

Wanneer een toezichthouder een zaak start dan vult hij in met wat voor overtreder (onverschillig, goedwillend, calculerend) hij te maken heeft. En wat de ernst van de situatie is (nihil, beperkt, ernstig). Zo kan de jurist een passend interventie opleggen. In 2020 hebben we het werken conform de sanctiestrategie onder de aandacht gebracht van toezichthouders en juristen. In 2020 is voor de handhaving van bestaande bouw met die strategie uitvoering gegeven aan de juridische handhaving.

Wijziging Huisvestingsverordening 2021 t.b.v. woningsplitsing, kamergewijze verhuur en toeristische verhuur en Beleidsregels
Met de huisvestingsverordening kan de gemeente woningsplitsing en kamerverhuur beter reguleren. De nieuwe regels houden rekening met de toeristen, de vakantieverhuurders en de inwoners van Zaanstad Hiermee is een kader voor handhaving van woningsplitsing en kamergewijze verhuur in 2021 bekend. Als de raad het voorstel vaststelt, dan gelden de nieuwe regels vanaf 1 april 2021. In april gaan de regels in en dan starten we de vergunningverlening en handhaving weer op.

Wet kwaliteitsborging bouwwerken (Wkb)
In 2020 zijn gesprekken gevoerd met aannemers en bouwbedrijven. Dit heeft geleid tot de start van een aantal proefprojecten. En er is een ambassadeursnetwerk proefprojecten Wkb in Zaanstad opgericht voor het oefenen met proefprojecten. De Wkb heeft als doel de bouwkwaliteit en het bouwtoezicht te verbeteren door inschakeling van private kwaliteitsborgers. De wet gaat gefaseerd in. Dat betekent dat we starten met de eenvoudigere bouwprojecten, daarna volgen eventueel de meer complexere. In 2020 zijn twee proefprojecten van start gegaan. In 2021 starten er nog drie op. En er is een ambassadeursnetwerk Wkb opgericht door Zaanstad voor het oefenen met proefprojecten. Zaanstad is daarmee één van de 18 netwerken in Nederland. In het netwerk delen alle bij de bouw betrokken partijen hun ervaringen van verschillende proefprojecten uit. Het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties ondersteunt de netwerken en zorgt ook dat informatie met de andere netwerken wordt gedeeld.

Omgevingswet
In 2020 zijn de voorbereidingen getroffen voor het opstellen van het dynamische Handboek Zaans omgevingsplan. Dit handboek bieden we in 2021 ter vaststelling aan. Het geeft o.a. een structuur voor het omgevingsplan. Er staat in welke vergunningen in 2021 vergunningsvrij kinnen kunnen zijn en bevat een participatie protocol. Het handboek is een groeidocument en gaat over bestaande woonwijken. Er is ook een roadmap gemaakt waarin de planning van de invoering van Omgevingswet is opgenomen voor VTH. Hierin staat de planning voor de onderwerpen: initiatieven, dienstverlening, monitoring van toezicht en handhaving, voortraject en ketensamenwerking. We liggen op schema. Ook hebben we voorbereidingen getroffen voor het invoeren van de omgevingstafel.

Overig beleidsontwikkelingen in 2020

• De nota camperplekken is niet vastgesteld. De raad heeft het voorstel niet aangenomen. Daarmee mogen er geen campers overnachten op het P&R terrein van station Zaandijk Zaanse Schans.
• De Boa’s hebben uitvoering gegeven aan het ‘actieplan toegankelijkheid Zaanstad’. Tijdens hun dagelijkse werkzaamheden kijken de Boa’s altijd of er op de trottoirs voldoende ruimte vrij  daar goed kan lopen. En dat geleide lijnen vrij zijn van obstakels.
• In 2020 is tijdens de begrotingsbesprekingen de bestuurlijke wens besproken voor meer toezicht bij monumenten. Die wens wordt in 2021 verder uitgewerkt.
• De uitvoering van ontwikkelstrategie Zaanse Schans loopt door naar 2021.

Cijfers van afgehandelde aanvragen en meldingen voor vergunningen

Er is een stijging te zien van het aantal aanvragen voor omgevingsvergunningen ten opzichte van 2019. In 2020 zijn met name meer aanvragen gedaan voor dakkapellen en gevelwijzigingen. Dit is waarschijnlijk een gevolg van de Corona crisis. De afhandeling van aanvragen is in 95% binnen de termijn.

In 2020 zijn er 353 (26%) aanvragen voor omgevingsvergunningen afgebroken; in 2019 waren dit er 357 (30%). Dit gebeurt bijvoorbeeld omdat de aanvrager zijn aanvraag intrekt of omdat de aanvraag niet ontvankelijk is geworden en daarom buiten behandeling wordt gesteld. Dit betroffen voornamelijk aanvragen voor bouwen.
Bij 45 % van de aanvragen is er om aanvullende gegevens gevraagd. Dit gebeurt met name bij aanvragen voor bedrijfsgebouwen, woningen en aanvragen voor legalisatie.

Van de aanvragen omgevingsvergunningen voor bouwen was 67% (t.o.v. 70% in 2019) passend in het bestemmingsplan. De overige 33% paste niet in het bestemmingsplan. Daarvoor moest een ontheffingsprocedure worden doorlopen.

Onder invloed van Corona zijn sommige vergunningen veel meer aangevraagd en sommige juist minder. Zo waren er 155 minder evenementen en 161 gehandicaptenparkeerkaarten aanvragen. Het aantal aanvragen voor een woningurgentie steeg met 60. Leegstandswetvergunningen ging van 18 naar 162 aanvragen. Die stijging komt doordat er veel projecten van woningbouwcorporaties leeg staan omdat die gesloopt gaan worden. Die woningen willen de corporaties tijdelijk verhuren totdat die kunnen worden gesloopt.

In 2020 zijn van alle APV, overige vergunningen en meldingen 317 (10%) zaken afgebroken, bijvoorbeeld omdat de aanvraag niet volledig werd of de aanvraag op verzoek werd ingetrokken. In 2019 was dit aantal 173 (11%).

(Vergelijkende cijfers 2019 stemmen niet overeen met de jaarstukken 2019, omdat deze niet volledig waren.)

Bij aanvragen voor parkeervergunningen wordt de aanvrager in de meeste gevallen al tijdens het aanvraagproces op de hoogte gesteld of een vergunning wel of niet verleend kan worden. In het laatste geval wordt de aanvraag niet verder ingediend. Er zijn dan ook vrijwel geen weigeringen.

In 2020 is met name het aantal afgegeven parkeervergunningen (+451) en bezoekersvergunningen (+157) omhooggegaan. Dit in verband met het uitbreiden van het parkeervergunningengebied in Nieuw West.

Cijfers van toezicht en handhaving

Het toezicht op de APV wordt uitgevoerd door Boa’s (buitengewoon opsporingsambtenaar). Het jaar 2020 heeft voor de Boa’s in het teken gestaan van de handhaving van de Corona maatregelen. Daardoor zijn tijdens de twee Lock-downs werkzaamheden uit het Uitvoeringsprogramma afgeschaald.
We werken met een kompas waarmee we de koers bepalen. Dit doen we aan de hand van drie principes:

1. informatie gestuurd handhaven;
2. flexibilisering en samenwerking; en
3. het stimuleren van goed gedrag bij bewoners en ondernemers (gedragsbeïnvloeding).

Met behulp van informatie gestuurd handhaven konden we de Boa’s efficiënt en effectief inzetten. En konden zij waar mogelijk handhaven op overtredingen. In 2020 was het plan om 20% van de handhavingscapaciteit van de Boa’s flexibel in te zetten. Hiervoor is als proef een team “wijkgerichte overlast” opgericht. Zij brengen de leefbaarheidsproblematiek in kaart. Dit team bestaat uit Boa’s en een data analist. We willen hiermee voorkomen dat we alleen maar aan het handhaven zijn aan de achterkant van de keten zonder dat we inzicht hebben wat er aan de voorkant gebeurt. Veelal ligt de oorzaak in de ondermijnende sfeer. We verwachten dat daarmee ondermijning gerelateerde informatie zichtbaar komt. In 2021 evalueren we deze proef. Met gedragsbeïnvloeding willen we meer spontaan en goed naleefgedrag bevorderen. Door de Corona konden de geplande preventie acties niet door gaan.
In 2020 zijn alle Boa’s en toezichthouders bodycams gaan dragen. Het dragen van een bodycam vergroot het veiligheidsgevoel van de handhavers. De beelden van de bodycam dragen bij aan de bewijslast bij uit de hand gelopen situaties. De bodycam heeft een positief effect op het filmgedrag van jongeren en overige personen. Wanneer de Boa aangaf dat hij/zij de bodycam ging aan zetten, deden de aangesproken mensen een stapje terug. Eén keer zijn de beelden gebuikt om aangifte te doen. De politie heeft ook één keer de beelden van een bodycam opgevraagd.
Er is steeds aandacht besteed aan dumpingen van huisvuil en grofvuil. Op diverse hotspots in heel Zaanstad is hierop actief toezicht gehouden. In totaal werden 5 mensen betrapt op het dumpen van afval. In 2019 waren dat er 14. In 2020 zijn er meer zogenaamde ‘€ 192 brieven’ (791) verstuurd dan in 2019 (692). We hebben daarnaast 159 waarschuwingsbrieven verstuurd. In de wijken Poelenburg en Peldersveld is ook in 2020 structureel toezicht gehouden. Dit heeft ertoe geleid dat er in Poelenburg en Peldersveld 572 onjuist aangeboden afvalzakken zijn opgeruimd waarvan de eigenaar is gevonden. Dat zijn 176 afvalzakken meer dan in 2019. Naar die eigenaren zijn ook de zogenaamde’ € 192 brieven’ verstuurd.
De Boa’s controleren of aanhangers, caravans en containers niet langer dan de aangegeven tijd in de openbare ruimte staan. Ook letten zij op dat reclameborden of uitstallingen van winkels de stoepen niet blokkeren. In 2020 gingen die controles steeds door. Er zijn iets minder voertuigen (571) voorzien van een sticker dan in 2019 het geval was. Voertuigen krijgen een sticker omdat ze langer op de openbare weg stonden geparkeerd dan is toegestaan. 84% van de eigenaren haalt het voertuig zelf weg nadat deze is voorzien van een sticker. 16% van de voertuigen heeft de gemeente weg laten slepen.

Camera uitkijkteam
Voor het uitkijken van camera’s zijn Boa’s opgeleid. Zij kijken in de weekenden de camera’s in het horecagebied op de Dam uit. Ze zijn een belangrijk onderdeel in de samenwerking met de politie om de openbare orde in dit gebied te handhaven. In 2020 is de samenwerking met de politie prima verlopen. Ook de tijdelijk, bij het station Krommenie-Assendelft geplaatste camera’s, kijken zij uit. Door het uitkijken konden de eenheden van de politie en de Boa’s direct aansturen. Zo is het mogelijk geweest om vaak adequaat te reageren.

Vuurwerk
In de laatste weken van december hebben de Boa’s gecontroleerd op het afsteken van vuurwerk en op het bezit illegaal vuurwerk. Ondanks het verbod om vuurwerk af te steken is 1 minderjarige door gestuurd naar het bureau Halt.
De inzet op hondenoverlast is minder geweest. We hebben wel gereageerd op de verzoeken van de politie om aan honden een muilkorfplicht of aanlijnplicht op te leggen. Dat betekent dat die honden een muilkorf moeten dragen wanneer zij in de openbare ruimte lopen. In 2020 is er een daling te zien in het aantal overlastmeldingen van honden (132 t.o.v. 187 in 2019). De gemeente heeft in het verlengde daarvan ook minder boetes uitgeschreven (7 t.o.v. 23).

Betaald parkeren
Het aantal betaald parkerende bezoekers in Zaanstad liep in 2020 vanwege Corona sterk terug.
Om die reden zijn het aantal opgelegde naheffingsaanslagen lager dan in 2019. Daarmee is betalingsbereidheid ook lager. De wanbetalers die meer dan 5 naheffingsaanslagen open hebben staan krijgen van de gemeente een wielklem. Ook auto’s met een buitenlands kenteken krijgen een wielklem wanneer ze niet betalen om te parkeren. De gemeente is in 2020 begonnen met het aanbrengen van een wielklem. Vanwege de handhaving op de Corona regels heeft het wielklemmen een tijd stilgelegen.

Fout en hinderlijk parkeren
Door integrale- en wijkgerichte controles is het aantal boetes voor foutparkeren met 833 gedaald tot 5.291. Foutparkeren zorgt in veel gevallen voor onveilige situaties. In 2020 is daarom extra aandacht gegeven aan fout parkeren bij o.a. scholen. Parkeren bij scholen kan leiden tot overlast en onveilige situaties voor kinderen rondom de scholen. Bij de gemeente zijn 50 meldingen hierover ontvangen. De Boa’s zijn zoveel als mogelijk aanwezig geweest bij scholen. Ze spraken ouders aan op het soms willekeurig parken van hun auto. Zij hebben 49 boetes uitgeschreven voor onveilige situaties. De Boa’s hebben vanwege het handhaven op de Corona maatregelen geen aandacht kunnen geven aan het controleren op het parkeren in de blauwe zone. Dit heeft er toe geleid dat fors minder boetes zijn geschreven dan in 2019.

Automobilisten mogen op bepaalde tijden gebruik maken van de Busbrug de Binding. Het aantal bekeuringen is in vergelijking met 2019 gedaald met 1.653. Deze daling is net zo hoog als de stijging die in 2019 was te zien. In 2019 waren er werkzaamheden in de wijken rondom de Busbrug. Die werkzaamheden zijn mogelijk van invloed geweest dat er in 2019 meer automobilisten over de brug zijn gereden.

Fiets parkeren
Door effectieve gerichte controle op het fout parkeren van fietsen zijn er minder fietsovertredingen geconstateerd (3.404 t.o.v. 3.804 in 2019). Mogelijk heeft dit ook te maken dat er meer legale fietsparkeerplaatsen zijn. Een deel hiervan zijn weesfietsen of fietswrakken. Die zijn door de eigenaren achtergelaten. Opvallend is dat meer eigenaren (19%) hun fiets weg haalden nadat deze een sticker had gekregen wegens foutparkeren dan in 2019.
In totaal zij n 573 fietsen opgehaald door de eigenaar. De fietsen die niet worden opgehaald worden verkocht (799) of weggegeven. Daarnaast hebben de toezichthouders ook 27 hinderlijk/gevaarlijke scooters weggehaald nadat die waren voorzien van een sticker. Daarvan zijn er 12 door de eigenaren opgehaald. 15 scooters zijn er vernietigd.

In 2020 namen door de uitbraak van Corona en de daaropvolgende maatregelen de overlastmeldingen van jeugd toe. In samenwerking met netwerkpartners is door Straattoezicht fors op deze overlast ingezet. De aanpak van jeugdoverlast op het gebied van veiligheid en gezondheid was ook een speerpunten uit het Uitvoeringsprogramma.
Sinds 2015 werkt de gemeente Zaanstad al met Jeugdboa’s. Dit zijn specialistische buitengewoon opsporingsambtenaren die we inzetten om een beeld te vormen van jongeren en jeugdgroepen. De Jeugdboa’s hebben dagelijks contact met jeugd op straat en zij bezoeken diverse locaties in de hele gemeente. Hierdoor hebben zij goed zicht op de samenstelling van – en overlap in samenstelling van groepen ook over wijkgrenzen heen. Zij monitoren de dynamische werking van een groep. Ze volgen trends onder de jongeren. We hebben hierdoor oog voor zorg, preventie en hulpverlening in combinatie met handhaving. Ten aan van de groep en een individu voeren we gezamenlijk met netwerkpartners interventies uit.
In de loop van de tijd hebben de Jeugdboa’s veel jongeren leren kennen en de jongeren kennen de Jeugdboa’s ook. Zo bouwen de Jeugdboa’s verschillende vertrouwensrelaties met jongeren op.
De Jeugdboa’s weken in de avond en in het weekend. Door afspraken met de meldkamer van de politie zijn we ook direct inzetbaar bij meldingen van jeugdoverlast. De meldingen gaan vaak over overlast locaties of locaties waar jongeren samen komen.
Vanwege Corona hebben de Jeugdboa’s diverse bekeuringen uitgeschreven. Het doel van die bekeuringen was om grenzen te stellen. Ondanks Corona blijven de Jeugdboa’s contact zoeken met de jongeren. “Alles in het belang van de jongeren”. Tijdens de eerste Lock down zijn de Jeugdboa’s samen met leerplichtambtenaren de straat op gegaan. Door samen op te trekken en locaties te bezoeken konden

• de Jeugdboa’s de jongeren bewust maken van de geldende corona regels en
• leerplicht ontmoette gelijktijdig de jongeren die lastig of niet te bereiken waren.

Bij het uitvragen waarom de jongeren niet op school waren, gaven ze verschillende redenen: het volgen van de online lessen is moeilijk of lukte niet. Hierop is per jongere maatwerk geleverd. Vanwege Corona konden geen thuisgesprekken worden gehouden. In plaats daarvan hebben we  drempelgesprekken gevoerd waarbij de veiligheid van jongere, ouders en professional altijd voorop stond. Tijdens de drempelgesprekken is er hulp aan ouders geboden. En is het weggevallen contact tussen school en leerling hersteld of zijn er andere interventies geweest. Bij zorgen over een veilig leefgebied van een jongere zijn de daarvoor aangewezen partners in kennis gesteld.
Voor de inwoners van Zaanstad is een filmpje gemaakt over de handhaven op samenscholende jongeren. Tijdens Corona kregen we regelmatig een melding over groepen jongeren die bij elkaar zitten. De Boa’s vertellen in de film hoe zij hierop handhaven en wat het effect hiervan is. En is er een nieuwe aanpak project ‘Back on Track’ gelanceerd. Die aanpak kreeg landelijke aandacht.

Verkoop en schenken van alcohol
Repressief handhaven de Boa’s bij supermarkten en slijterijen op de verkoop van alcohol aan minderjarigen. In 2020 is vanwege Corona maar tot maart gecontroleerd op de verkoop van alcohol aan jongeren bij supermarkten en slijterijen. Daarna lag de focus van de Boa’s op verkoop van alcohol na 20.00 uur. i.v.m. de Coronaregels.
In 2020 zijn meer bestuurlijke strafbeschikkingen uitgeschreven (52 t.o.v.11) aan jongeren onder de 18 jaar op het in bezit hebben van alcohol op diverse hotspots in de openbare ruimte. Alle Boa’s nemen tijdens hun surveillance plekken mee waar geen alcohol genuttigd mag worden.

In 2020 is ondanks Corona geprobeerd om op het speerpunt ondermijning door te pakken.
Er zijn 3 speciale teams die zich in de gemeente bezighouden met ondermijning. De teams werkten vooral in de wijken Poelenburg, Peldersveld en Zaandam-Zuid in het kader van het Pact Poelenburg.
Het team horeca en ondermijning controleerde de coffeeshops, handhaafde op illegale prostitutie en heeft bedrijven of (drugs) panden gesloten. Alle aanwezige coffeeshops (2) zijn in 2020 gecontroleerd.

Door de impact van Corona zijn minder integrale acties (36 t.o.v. 81 )  samen met ketenpartners uitgevoerd. De acties waren op de bedrijventerreinen Noorderveld, Noordervaldeurstraat en Achtersluispolder. Ook vanuit bouw en RO zijn er 15 controles uitgevoerd op ondermijning. Dat zijn bijna net zoveel controles als in 2019 (16).
Er zijn even veel panden en inrichtingen tijdelijk gesloten vanwege ernstige of herhaalde overtredingen (33 t.o.v. 34 in 2019). Er zijn iets minder horecabedrijven (tijdelijk) gesloten vanwege zware overtredingen of signalen van ondermijning (8 t.o.v.11 in 2018).
Van de politie hebben we 33 verzoeken ontvangen gericht op artikel 13B. Dit zijn er 5 minder dan in 2019. We hebben iets minder sancties (73 t.o.v.79) opgelegd voor het niet voldoen aan artikel 13B Opiumwet.
Naast bedrijfspanden werden ook woningen waarin harddrugs of wietplantages werden aangetroffen tijdelijk gesloten. Hennepplantages zorgen niet alleen voor overlast in de buurt, maar ook voor brandgevaar. Vaak wordt er illegaal elektriciteit afgetapt. Zo zijn er in 2020 diverse woningen voor drie of zes maanden gesloten nadat er hennepplantages of harddrugs werd ontdekt. De tijdelijke sluitingen zijn niet alleen bedoeld om een einde te maken aan overlast en brandgevaar, maar ook om de aanloop van drugsgebruikers en criminelen te stoppen.

Binnen het horecatoezicht stond in 2020 de controle op de Corona regels ook centraal. Er waren in 2020 geen evenementen waarop toezicht houden noodzakelijk was.
Vanwege dezelfde Corona regels was de horeca voor lange tijd gesloten. In 2020 konden de toezichthouders dan ook veel minder (66) horecabedrijven controleren. Van de naar schatting 430 horeca inrichting met een vergunning is 15% van de bedrijven integraal gecontroleerd. Dat komt niet overeen met doelstelling om volgens VTH-beleid 1/3 van alle inrichtingen te controleren. De controles gaan niet alleen om de Drank- en Horecawet (DHW) maar ook over de APV. Het cijfer zegt iets over het aantal bedrijven dat is gecontroleerd niet over het aantal uitgevoerde controles. Op basis van eigen waarnemingen hebben toezichthouders 89 controles uitgevoerd. De controles waren gericht op geur, geluid, sluitingstijden, aanwezigheid leidinggevende en schenken van alcohol.
In het eerste kwartaal van 2020 hebben de toezichthouders 10 controles uitgevoerd bij sportkantines. Er waren 70 controles gepland. Tijdens de controlebezoeken kijken we of de beheerders aan alle vereisten voldoen. Ze krijgen dan vervolgens nog de tijd om te voldoen aan alle eisen. De sportkantines gingen vanwege Corona ook dicht. Daarmee konden de toezichthouders geen (her)controles uitvoeren. De controles gaan we weer uitvoeren wanneer de sportkantines weer open zijn. En dit volgens de Corona regels weer mogelijk is.
In het begin van 2020 is er wel een testkopers onderzoek uitgevoerd. Bij 10 verschillende bedrijven
(3 supermarkten, 2 slijterijen, 2 snackbars, 2 avondwinkels en 1 warenhuis).
Minderjarige testkopers hebben geprobeerd om alcohol te kopen. Bij 6 van de 10 bedrijven verkochten zij alcohol aan de testkopers. Opvallend was dat bij de 3 supermarkten en 1 slijterij alcohol werd verkocht. Terwijl zij bij het vorige testkopers onderzoek de regels keurig naleefde. Het warenhuis was voor de eerste keer meegenomen. Die verkocht ook alcohol. Eén van de twee snackbars had dit keer alles goed op orde. Bij de 6 bedrijven is een last onder bestuursdwang opgelegd. In 2021 gaan we bij die bedrijven een (her)testcontrole uitvoeren.
In 2020 is de geplande inwerkingtreding van de nieuwe wetgeving prostitutie niet door gegaan. Op basis van bestuurlijke rapportages van de politie zijn er 4 controles op prostitutie uitgevoerd. Die controles voerde de gemeente samen met de politie uit.

In de gemeente kan je via 14075 of via het internet een melding doorgeven en indienen. Je kan ook gebruik maken van de Slimmelden App. Op deze manieren kunnen de inwoners eenvoudig meldingen doen. De melders die hun telefoonnummer hebben achter gelaten bellen we terug. We informeren de melder ook over de afloop van de zaak. Hiermee halen we de doelstelling uit het beleidsplan VTH ‘eenvoudig kunnen doen van meldingen en adequaat afhandelen van de meldingen’.

In 2020 hebben de toezichthouders bestaande bouw en de toezichthouders horeca en ondermijning samen 216 dagen op de Corona regels toezicht gehouden in Zaanstad.
In 2020 zijn 33% meer meldingen over bestaande bouwwerken en ruimtelijke ordening ontvangen van burgers t.o.v. 2019. Er zijn 487 meldingen afgehandeld. Vanwege de termijn van indienen lopen de overige 65 meldingen door naar 2021. Ook het aantal ontvangen meldingen horeca is met 61% flink toegenomen. Er zijn in 2020 148 meldingen afgehandeld. Vanwege de termijn van indienen lopen de overige 36 meldingen door naar 2021.
In 2020 zijn iets meer verzoeken tot handhaving bestaande bouw en RO (38) ontvangen dan in 2019 (30). Er zijn daarvan 18 verzoeken afgewezen. Bij 6 verzoeken waren er geen overtredingen gezien en bij 15 verzoeken zijn er wel overtreding gezien. De onderwerpen van die verzoeken zijn:  verbouwen (21), bestemmingsplannen (10), hinder en overlast (4) en overig (3). Ook bij horeca zijn meer verzoeken binnen gekomen dan in 2019. Hier lopen nog 6 verzoeken door naar 2021.
Alle afgehandelde verzoeken tot handhaving zijn binnen de wettelijke termijn afgehandeld.
Om aan de inwoners van Zaanstad te laten zien wat er met een melding gebeurt is een film gemaakt. Samen met twee raadsleden en de Boa’s is de film gemaakt over het doen van een melding. In de film laten de raadsleden zien op welke manieren je een melding kan doen. De Boa’s laten zien hoe we de meldingen afhandelen. De film is te vinden via de link https://youtu.be/iOuM3w_P_v4 of op www.Buitengewoonzaanstad.nl.

De GGD Zaanstreek-Waterland houdt voor de gemeente Zaanstad toezicht op de Wet kinderopvang.
Vanwege Corona en de Lock-downs in 2020 zijn niet alle 159 geplande controles door de GGD uitgevoerd. In totaal heeft de GGD 68 locaties (60%) niet onderzocht. Welke locaties de GDD wel of juist niet onderzocht was steeds een bewuste afweging van de risico’s. De GGD heeft een lange periode geen controles kunnen verrichten omdat alleen noodopvang werd geboden en locaties dicht waren. Ook heeft de GGD te maken gehad met personeelstekort gezien twee toezichthouders waren ingezet op Covid-19 gerelateerde zaken. De controles zijn door de GDD en gemeente geprioriteerd aan de hand van:

• een locatie van 1 houder waar zorgen over zijn,
• locaties van grote houders met een zorgprofiel.

De controle van het enige gastouderbureau is niet meegenomen dit jaar. Die was gepland voor eind december. Vanwege de maatregelen ging dat niet door.
Die locaties die in 2020 niet zijn gecontroleerd neemt de GGD niet nog een keer mee in 2021. Dit heeft te maken dat de GGD alle locaties in 2021 inspecteert t.b.v. jaarlijks onderzoek. Door extra handhaving zijn er nu geen locaties waarbij er zorgen zijn over de naleving van de regelgeving.|
We hebben in Zaanstad geen locatie met het hoogste risicoprofiel rood. Wel zijn er 7 locaties met een risicoprofiel oranje. Bij die locaties is er reden tot lichte zorg over de nabije toekomst.
Het percentage geïnspecteerde gastouders komt in 2020 boven de wettelijke norm van 5% uit. In 2019 is toestemming gegeven voor het verhogen van het aantal inspecties tot 40%. Dat heeft ertoe geleid dat in 2020 in totaal 34% van gastouders zijn gecontroleerd. Er is ook een controle bij het jeugdverblijf uitgevoerd. Daar bleek dat de VOG van een vertrouwenspersoon was niet op tijd was aangevraagd. Het ging om een vrijwilliger bij het jeugdinstituut. Hiervoor is een vooraankondiging gestuurd. Bij de controle in 2021 wordt dit meegewogen in het besluitvormingsproces.
Verder heeft de GGD minder onderzoeken uit kunnen voeren dan gepland. Zo onderzoekt de GGD-opvanglocaties en gastouders:

• incidenteel wanneer nog zorgen zijn over de locatie na de jaarlijkse controle (9 in plaats van 4).
• nader wanneer blijkt dat er nog overtredingen zijn uit de jaarlijkse controle (16 in plaats van 26)

In 2020 is in totaal bij 9 opvanglocaties een last onder dwangsom opgelegd voor o.a. geen koppeling met houder in personenregister kinderopvang en geen werkzaamheden aangevangen voor koppeling/ inschrijving in het personenregister. Daarnaast zijn er 20 vooraankondiging gestuurd. Bij een aantal locaties is doorgepakt via het opleggen van een last onder dwangsom. Drie exploitatievergunningen van locaties zijn ingetrokken. Op die locaties werd geen opvang meer aanboden.

De Veiligheidsregio Zaanstreek-Waterland (VrZW) voert de controles uit voor brandveilig gebruik van bouwwerken. De gemeente treedt handhavend op. Door Corona konden ook de toezichthouders van de VrZW niet alle geplande controles uitvoeren. Zo konden ze veel locaties met een zorgfunctie en de kinderdagverblijven tijdens de Lock-downs niet controleren. De controles die ze konden uitvoeren, vroegen vanwege de Corona-maatregelen ook meer tijd dan gebruikelijk. Dit omdat:

• De toezichthouder vooraf extra uitleg gaf over het veilig uitvoeren van de controle
• Iedereen voldoende afstand moest houden
• Er vaak sprake was van bijzondere omstandigheden aan de zijde van de pandeigenaar.

De VrZW heeft ook capaciteit ingezet op de crisis-organisatie.
Er zijn twee categorieën met bouwwerken die de toezichthouders controleren:

1. bouwwerken die vallen in de risicoklassen 1, 2 en 3 met een omgevingsvergunning brandveilig gebruik ( totaal 202 bouwwerken in Zaanstad)
2. bouwwerken die vallen in de risicoklasse 1,2 en 3 met een gebruiksmelding ( totaal 111 bouwwerken in Zaanstad)

Gedurende het jaar veranderde het gebruik van sommige bouwwerken. Gebouwen sluiten en er komen nieuwe gebouwen bij. De VrZW beoordeeld voor alle te bezoeken bouwwerken of er meer of minder contactmomenten nodig zijn. Dit doen zij aan de hand van risico’s, ervaringen en het naleefgedrag. De beschikbare capaciteit zetten zijn in daar waar de risico’s zijn. In de controlefrequentie wordt niet met kalenderjaren gewerkt waardoor schommelingen optreedt in de aantallen tussen 2019 en 2020.
In 2020 zijn in totaal 204 van de 313 geplande controles uitgevoerd (69%). De VrZW heeft in het eerst halfjaar van 2020 minder controles kunnen uitvoeren vanwege Corona. Ze hebben toen gekeken hoe ze de controles het beste konden gaan uitvoeren. In het tweede halfjaar is een inhaalslag gemaakt. In overleg met de eigenaren van de bouwwerken zijn er veel controles uitgevoerd. Mits dat veilig mogelijk was binnen de Corona regels en maatregelen.

• Er zijn 172 controles uitgevoerd bij bouwwerken met een omgevingsvergunning brandveilig gebruik. Gepland was om 183 controles uit toevoeren. Dat komt overeen met 94%. Dit is gelijk aan het percentage van uitgevoerde controles in 2019. Tijdens de inhaalslag heeft de VrZW zich vooral gericht op locaties met een vergunning. Dit vanwege de risico’s, naleefgedrag en ervaringen.
• Er zijn 32 controles uitgevoerd bij bouwwerken met een gebruiksmelding. Gepland was om 111 controles uit te voeren. Vanwege Corona konden veel van die controles niet doorgaan. Die controles gaan door naar 2021.

In totaal zijn bij twee bouwwerken een last onder dwangsom opgelegd. Bij ongeveer 75 bouwwerken waren bij een eerste controle wel overtredingen gezien. Maar die overtredingen waren in de meeste gevallen bij de (her)controle opgelost.
Het afronden van het project inpandige gangen is in 2020 niet gelukt. Het project was gericht op het veilig ontvluchten van een gebouw via hallen en trappenhuizen. Eind 2019 zijn de twee laatste flatgebouwen gecontroleerd. De flats zijn van particulieren. De beide verenigingen van eigenaren hebben in 2020 het één en ander in gang gezet. maar zijn ook (deels) afhankelijk van medewerking van hun leden. In juli 2020 is aan beide VvE’s een last onder dwangsom opgelegd. De begunstigingstermijnen van beide zijn nu geëindigd. De (her) controles zijn gepland.
De ontruimingsoefeningen bij de 19 geplande kinderdagverblijven zijn vanwege Corona niet mogelijk geweest. Vanwege Corona is nog onzeker of de resterende 19 oefeningen in 2021 wel kunnen worden uitgevoerd.
De provincie Noord-Holland heeft in het kader van haar Interbestuurlijk Toezicht onderzoek gedaan naar de brandveiligheid bij zorginstellingen.Het onderzoek was gericht op welke wijze de gemeenten hun toezicht en handhaving op het brandveilig gebruik uitvoeren. Het ging dan met name om gebouwen waar niet—zelfredzame personen wonen. De provincie heeft bij 34 zorginstellingen in 15 gemeenten onderzoek gedaan. In Zaanstad is bij 3 zorginstellingen een onderzoek uitgevoerd. Het gaat om een verzorgingshuis voor senioren, een revalidatiecentrum en verpleeghuis en een verpleegtehuis voor verstandelijk beperkten.
Bij alle drie locaties zijn aandachtspunten geconstateerd. Alle instellingen zijn met deze aandachtspunten aan de slag gegaan. Bij een (her)controle eind 2020 constateerde de VrZW bij twee instellingen nog nieuwe aandachtspunten. Beide instellingen hebben een termijn gekregen om de aandachtpunten op te pakken. Bj de derde instelling zijn alle aandachtspunten afgerond. En is er een aanvraag voor een gelijkwaardige voorziening ingediend. Voor 2021 zijn (her)controles gepland.
Brandveiligheid gevels
Naar aanleiding van de brand in de Grenfell Tower in London heeft het ministerie van Binnenlandse Zaken aan alle gemeenten gevraagd om de meest risicovolle gebouwen binnen de gemeente in beeld te brengen. De gemeente heeft een administratieve inventarisatie uitgevoerd. Hierbij is gekeken naar de gebruikte materialen, aantal bouwlagen en de gebruiksfuncties van gebouwen. Van alle geïnventariseerde gebouwen zijn er uiteindelijk 10 gebouwen over gebleven waarvan de gevel mogelijk brandonveilig is. Met behulp van archiefonderzoek en extra gegevens van de eigenaren blijkt dat de gevels van 7 bouwwerken brandveilig zijn. Van de overige 3 bouwwerken hebben wij en de eigenaren geen bruikbare stukken om de brandveiligheid te kunnen beoordelen. 2 bouwwerken hebben vooralsnog risico oranje en 1 heeft risico rood. Voor die 3 laatste locaties is verder onderzoek aan de bouwwerken vereist. Het project loopt daarom door naar 2021.
In 2020 hebben we ondanks de inzet op Corona in kunnen zetten op illegale bewoning. We hebben op de bedrijventerreinen Zuiderhout en Westerspoor controles uitgevoerd. We hebben in totaal 19 keer bewoning geconstateerd. De eigenaren zijn aangeschreven. Dit onderwerp loopt door naar 2021.
Toezicht en handhaving Eigen waarnemingen bouw en RO
Naast het reageren op meldingen en verzoeken tot handhaving maken de toezichthouders ook eigen waarnemingen. Dit kan zijn naar aanleiding van een interne melding of dat zij zelf iets zien. In 2020 hebben ze vanwege de Corona controles veel minder eigen meldingen aangemaakt dan in 2019. Wel zijn er veel meer meldingen afgehandeld. De eigen waarnemingen gingen vooral over bestemmingsplannen, verbouwen, illegale bewoning, veiligheid erven en bouwwerken. In de meeste zaken (62) zijn de overtredingen beëindigd of bleken er toch geen overtredingen te zijn. 10 zaken zitten nog in de zienswijze fase en lopen door naar 2021.

Toezicht en handhaving Funderingen
De gemeente monitort woningen met een kwetsbare fundering vooral in gebieden waar rioleringswerken worden uitgevoerd. We stimuleren eigenaren van woningen om hun  fundering te herstellen. Zo hoeven wij zo min mogelijk handhavend op te treden.
De toezichthouders hebben 47 visuele controle uitgevoerd. Door die actieve inzet op funderingen gaan er steeds meer huiseigenaren zelf tot herstel over. De gemeente reageert sneller op meldingen over funderingen. Mede daardoor kunnen we meer in overleg met de eigenaren oplossen.
In 2020 is in totaal voor 12 woningen een omgevingsvergunning verleend voor het herstellen van de fundering. Aan 6 eigenaren van een wooncomplex is een aankondiging van een last onder dwangsom verstuurd. Die eigenaren probeert de gemeente op deze manier te overtuigen van de noodzaak om tot funderingsherstel over te gaan. Eén woning is door een last onder dwangsom hersteld. En 9 eigenaren hebben hun funderingvrijwillig na inzet van handhaving hersteld.
We hebben dit jaar geen aanvragen gekregen over het handhaven op de afloop van tijdelijke vergunningen van bouwwerken. Ook voor het inventariseren voor bestemmingsplannen is geen uitvraag vanuit de organisatie gekomen. Bij 7 bouwwerken hebben we toezicht gehouden en handhaven opgetreden omdat hier geen asbestsloopmelding/sloopvergunning  aanwezig was.
We hebben hier de werkzaamheden stil gelegd. Soms gaat dat vrijwillig en als het nodig is met een dwangsom.

Toezicht en handhaving Galerijflats
De gemeente heeft de afgelopen jaren een administratieve inventarisatie uitgevoerd naar alle flats die mogelijk binnen de onderzoekplicht vallen. Van alle geïnventariseerde flats zijn er uiteindelijk 32 flats over gebleven die geen zichtbare steunbalken onder de galerijvloer hebben en daardoor mogelijk onveilig zijn. Of de galerijvloeren van de geïnventariseerde flats echt onveilig zijn, kan alleen een onafhankelijke deskundige beoordelen. Wij hebben de eigenaren verzocht om een onderzoek uit te laten voeren. Uit de resultaten van de rapporten blijkt dat de galerijvloeren van 21 flats veilig zijn.
De galerijvloeren van 11 flats zijn in 2018-2019 tijdelijk ondersteund met palen. De galerijvloeren van 9 flats zijn eind 2019 permanent ondersteund. In 2020 hebben de eigenaren de herstelwerkzaamheden bij de 2 overige flat ook afgerond, Daarmee zijn de galerijvloeren bij die flats ook permanent ondersteund. Met die laatste flats is hiermee dit onderzoeksproject afgerond. Alle galerijvloeren van de 32 flats die binnen dit project vielen zijn hersteld.

Breedplaatvloeren
De gemeente heeft de afgelopen jaren een administratieve inventarisatie uitgevoerd naar alle gebouwen waar mogelijk breedplaatvloeren zijn toegepast. De gebouwen zijn verdeeld in gebouwen met verschillende functies. In de onderstaande tabel is een overzicht gegeven van de gebouwen die zijn geïnventariseerd.

Na die inventarisatie zijn er 9  gebouwen over gebleven waar de aanwezige breedplaatvloeren mogelijk een risico vormen. Dit zijn:

• 2 schoolgebouwen,
• 4 woongebouwen en
• 3 utiliteitsgebouwen (ziekenhuis, brandweerkazerne en een zorgcomplex).

Uit onderzoek in 2020 bleek dat de vloeren van zowel het stadhuis als de brandweerkazerne veilig zijn. De eigenaren van overige gebouwen hebben een onderzoek uit laten voeren en rapporten aangeleverd. Daaruit blijkt dat er geen verdere acties nodig zijn.
In 2019 heeft het ministerie nieuwe rekenregels gepubliceerd waarmee gebouwen met breedplaatvloeren definitief beoordeeld kunnen worden. De regels gaan over de aansluiting van de naden tussen de afzonderlijke breed platen. De eigenaren van utiliteitsgebouwen hebben in 2020 een brief gekregen met het verzoek om een onderzoek uit te laten voeren. Zo kunnen zij aantonen dat hun vloeren veilig zijn. De meeste eigenaren hebben dit kunnen aantonen. Van één eigenaar ontvangen we in het eerste kwartaal 2021 nog een rapport van het onderzoek naar de vloeren. Daarmee is dit onderzoeksproject bijna afgerond.

Zwembaden
In alle Zaanse zwembaden controleren we sinds 2017 op de aanwezigheid van roestvaststaal. Dit materiaal mag landelijk niet meer in zwembaden  aanwezig zijn. Roestvaststaal onder invloed van chloordampen niet zichtbaar corrodeert. Dat kan gevaar opleveren voor bezoekers van deze zwembaden, wanneer constructies bezwijken.
Eind 2019 heeft de provincie Noord-Holland de onderzoeksrapporten van alle gemeenten bekeken. Op basis van hun conclusie is het nodig dat wij bij een aantal zwembaden nog een keer een onderzoek moeten laten uitvoeren. In 2020 heeft een extern bureau opnieuw de drie gemeentelijke zwembaden gecontroleerd. De zwembaden hebben alle aandachtspunten opgepakt. De rapporten worden in 2021 naar de provincie verstuurd. De overige 6 zwembaden hebben een omgevingsvergunning en voldoen. In 2021 gaan de toezichthouders bij  twee zwembaden nog langs voor een extra (her)controle. Na die controles sturen we alle rapporten aan de provincie.
Alle zwembaden controleren we weer fysiek over twee jaar. Ieder jaar bekijken we wel de verplichte op te stellen rapporten van de zwembaden.

In 2020 zijn iets minder controles uitgevoerd op het innemen van een ligplaats (988 t.o.v. 1.212). Vanwege Corona regels heeft het gemeentelijke patrouillevaartuig minder kunnen varen. De schepen die langer dan twee weken liggen werden weggestuurd. De schepen die weg varen krijgen wel een waarschuwing. dat bij een eventuele volgende overtreding mogelijk een last onder dwangsom opgelegd gaat worden. Op diverse locaties zijn schepen onder bestuursdwang weg moeten gaan. Er is 30 keer en last opgelegd.

In het vaarseizoen van 20202 zijn er iets minder controles uitgevoerd op het beschikbaar houden gereserveerde afmeerplekken voor riviercruise- en passagiersschepen en rondvaartboten (29 t.o.v. 43 in 2019). Dit lagere aantal komt doordat er door Corona minder schepen bij de Zaanse Schans of het centrum van Zaandam aanmeerde.
Er zijn daarom ook minder controles uitgevoerd op de onderwerpen zoals veiligheid, kwaliteit bemanning en deugdelijkheid van het schip bij ponten en veerboten. De veerboten en ponten die wel in 2002 voeren zijn gecontroleerd.
Vanwege Corona waren er geen evenementen op het water.
Het gebeurt met grote regelmaat dat schippers op snelheid worden aangesproken. Het controleren van maximumsnelheid heeft continu de aandacht om onder andere ongelukken te voorkomen. In 2020 is veel meer gecontroleerd op de vaarsnelheid en vaargedrag(220 t.o.v. 94). De focus lag op het speerpunt snel varen in het poldergebied. Vanwege de Corona veiligheidsmaatregelen konden de toezichthouders niet zomaar aan boord van een binnenvaartschip gaan.
In 2020 is samen met de waterbeheerders, politie en Staatsbosbeheer gecontroleerd op van snel varen (snelle motorboten) in het poldergebied. De gemeente heeft een boot aangeschaft zodat we ook in het buitengebied konden varen. In totaal heeft de gemeente 148 meldingen over snelvaren ontvangen. Bij het OM is de vraag neergelegd of we snelle motorboten konden bekeuren op hun registratienummer en zo de boten in beslag konden nemen. Het OM zag geen meerwaarde in die aanpak.
Dit jaar is extra gecontroleerd op de nieuwe regels rondom op gebruik van Automatic Identification System (AIS). Alle schepen die zo’n systeem moeten hebben zijn gecontroleerd (129). Deze controle kon vanuit het Havenkantoor worden gedaan.
Vanwege Corona zijn er geen ‘roodlicht acties’ gehouden. Om dezelfde reden hebben ook de brugwachters geen voorlichting geven op de scholen over de bewustwording over het gevaar van snel varen. Er zijn minder zwemmers (19 t.o.v. 54) aangesproken op het gevaar van zwemmen en/of op bruggen klimmen en afspringen. Dit heeft te maken met minder en andere inzet door Corona. Door het mooie voorjaar was er wel meer overlast maar anders dan voorgaande jaren. Soms was hierbij de inzet van de politie nodig. Met behulp van de politie kon de brugwachter dan weer een brug sluiten. Ook hebben de brugwachters veel keer verkeersbegeleiding toegepast in de vernauwing van de Voorzaan. Hier waren diverse keren personen in de vaargeul aan het zwemmen.
 Er zijn 21 vaartuigen (wrakken en bootje) weggesleept door de gemeente. En 11 wrakken zijn vernietigd. Er liggen nu nog 8 weggesleepte boten opgeslagen in de bewaarhaven. Veel eigenaren hebben op verzoek van de gemeente ook zelf hun boot verwijderd. De gemeente heeft met het beschikbare budget zoveel mogelijk wrakken laten verwijderen.
In 2020 is er 46 keer een vergunning afgegeven voor water gerelateerd activiteiten zoals werken aan en op het water en voor bijzonder transport. Daarnaast is er 46 keer een nautisch advies gegeven.
In 2020 is de sluis 8 weken dicht geweest waardoor de bruggen iets minder open en dicht gingen dan in 2019. Als je de aantallen met 2018 vergelijk (58.000) ontstaat er een beter beeld hoeveel keer de bruggen jaarlijks open en dicht gaan.
Communicatie, Preventie en burgerparticipatie 2020

• In veel wijken van Zaanstad zijn buurt WhatsApp groepen actief. Op een aantal plekken in de gemeente waar die groepen actief zijn, zijn in 2020 buurtpreventieborden bij geplaatst.
• In negen wijken zijn er buurtpreventieteams actief. Buurtpreventie is een vorm van burgerparticipatie waarbij bewoners een signalerende functie hebben en met elkaar alert zijn op verdachte situaties. De gemeente heeft regelmatig contact met coördinatoren van de buurtpreventieteams. In 2020 hebben alle leden nieuwe hesje gekregen. Er is een film gemaakt om inwoners van Zaanstad te laten zien wat een buurtpreventieteam doet. De film is tijdens de Week van Veiligheid gelanceerd. Zie de linken: https://youtu.be/lfTNjiz127E en https://youtu.be/rO_glmxTZsI .
• Door Corona zijn alle campagnes om de veiligheid op bruggen te vergroten niet door gegaan. Denk hierbij aan bewustwordingscampagnes voor roodlicht. We hebben het wachten voor het rode licht onder de aandacht van inwoners gebracht via een ‘spuitkrijt boodschap op de grond. Om die boodschap vaker te laten zien hebben we aan het einde van 2020 een sjabloon laten maken met de boodschap ‘stop voor roodlicht ZNST’.
• Vanwege Corona is er geen dag van Boa georganiseerd. Ook stonden de Boa’s in 2020 niet met een informatiekraam in de wijken. We hebben wel diverse keren berichten geplaatst in het Zaanstad journaal en op de website van de gemeente. Diverse filmpjes van de werkzaamheden van de Boa’s zijn gedeeld via Facebook, Twitter en Instagram. Ook het gebruik van de bodycam is met een film en infographic aan de inwoners bekend gemaakt. Tijdens de week van de veiligheid stonden inbraak en babbeltrucs één dag centraal. De Boa’s hebben in een aantal wijken bij huizen zogenaamde ‘inbrekers voetjes’ neergelegd.
• De training van toezichthouders en de VrZW over de bouwtechnische aspecten bij brandveiligheid en ondermijning is niet doorgegaan.